I wojna światowa i jej konsekwencje
Dwudziestolecie międzywojenne rozpoczęło się wraz z zakończeniem I wojny światowej. Konflikt ten, trwający od 1914 do 1918 roku, doprowadził do głębokich zmian na mapie politycznej Europy i świata.
Highlight: Kluczowe daty I wojny światowej to 28.06.1914 zamachwSarajewie oraz 11.11.1918 zawieszeniebroniwCompieˋgne.
System wersalski, ustanowiony traktatem podpisanym 28.06.1919, określił nowy ład w Europie. Jego główne postanowienia obejmowały:
- Nałożenie na Niemcy wysokich kontrybucji wojennych
- Ograniczenie niemieckiej armii do 100 tys. żołnierzy
- Demilitaryzację Nadrenii
- Przekazanie Alzacji i Lotaryngii Francji
- Utworzenie nowych państw, w tym Polski, Węgier i Czechosłowacji
Definition: System wersalski to porządek międzynarodowy ustanowiony po I wojnie światowej, mający na celu zapewnienie pokoju i stabilizacji w Europie.
Polska w okresie międzywojennym odzyskała niepodległość, co było rezultatem działań polityków takich jak Józef Piłsudski, Roman Dmowski i Ignacy Paderewski. Ważnym momentem było ogłoszenie przez prezydenta USA Woodrowa Wilsona 13. punktu orędzia, mówiącego o utworzeniu niepodległego państwa polskiego.
Sytuacja ekonomiczna w 20-leciu międzywojennym była trudna. Europa musiała zmierzyć się z:
- Spadkiem liczby ludności w wyniku wojny i epidemii grypy hiszpanki
- Wysokim bezrobociem
- Hiperinflacją w Niemczech
Example: Hiperinflacja w Niemczech doprowadziła do sytuacji, w której ludzie używali banknotów jako tapety, ponieważ były one praktycznie bezwartościowe.
Kryzys demokracji w Europie w okresie międzywojennym był spowodowany wielkim kryzysem gospodarczym lat 1929-1932. W odpowiedzi na kryzys, w USA wprowadzono program New Deal, a w Europie nasiliły się tendencje totalitarne.
