Evolución histórica do galego
A historia da lingua galega remóntase á época romana e atravesou diversas etapas ata chegar á súa situación actual.
No século I, os romanos conquistaron o noroeste da Península Ibérica e o latín comezou a implantarse como lingua do territorio. Arredor do século VIII completouse o proceso de formación das linguas románicas, entre elas o galego-portugués.
Highlight: O galego xurdiu como unha evolución do latín falado no noroeste peninsular.
No século XII produciuse un feito clave: Portugal converteuse nun reino independente, o que levou á separación lingüística entre o galego e o portugués.
Os séculos XII-XIV foron a época de esplendor do galego, con gran prestixio como lingua literaria. Neste período escribíronse milleiros de cantigas de amor e de amigo.
Example: As cantigas medievais son un exemplo do alto nivel cultural que acadou o galego nesta época.
Porén, a partir do século XV iniciouse un longo período de decadencia. Consolidouse a implantación do castelán e o galego deixou de usarse como lingua escrita durante os chamados "Séculos Escuros" XV−XVIII.
Vocabulary: Séculos Escuros: Período entre os séculos XV e XVIII no que o galego practicamente desapareceu como lingua escrita e culta.
O século XIX trouxo o Rexurdimento da literatura galega, con figuras como Rosalía de Castro. Esta recuperación continuou no primeiro terzo do século XX, pero viuse truncada pola Guerra Civil e a ditadura franquista, que provocaron un novo desprestixio da lingua.
Quote: "Galegos, sede fortes, sede grandes, sede libres" - Rosalía de Castro
Finalmente, coa chegada da democracia produciuse un cambio radical na situación do galego. A Constitución de 1978 e o Estatuto de Autonomía de 1981 recoñeceron o seu carácter de lingua oficial en Galicia.
Highlight: A oficialidade do galego supuxo un punto de inflexión na súa historia recente.
Esta evolución do galego amosa a súa capacidade de supervivencia e adaptación ao longo dos séculos, desde as súas orixes latinas ata o seu actual estatus como lingua cooficial.
