Budowa skóry i jej warstwy

Budowa skóry jest złożona i składa się z trzech głównych warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Każda z tych warstw ma swoją unikalną strukturę i pełni określone funkcje.

Naskórek:

• Zbudowany z nabłonka wielowarstwowego płaskiego
• Zawiera warstwę zrogowaciałą $z keratyną$ i warstwę rozrodczą $nowe komórki$
• Funkcje: ochrona przed utratą wody i czynnikami zewnętrznymi
• Zawiera melanocyty produkujące melaninę, chroniącą przed promieniowaniem UV

Vocabulary: Keratyna - białko nierozpuszczalne w wodzie, stanowiące główny składnik warstwy zrogowaciałej naskórka, włosów i paznokci.

Wytwory naskórka:

1. Włosy $zbudowane z keratyny$ - funkcja ochronna
2. Paznokcie $keratyna$ - ochrona opuszków palców i wzmocnienie dotyku

Gruczoły skórne:

• Łojowe - natłuszczają włosy i naskórek, nadając elastyczność i chroniąc przed drobnoustrojami
• Potowe - uczestniczą w termoregulacji, wydalaniu i ochronie przed drobnoustrojami
• Mlekowe - aktywne u kobiet po porodzie

Skóra właściwa:

• Zbudowana z tkanki łącznej właściwej $włókna białkowe zapewniające elastyczność, wytrzymałość i rozciągliwość$
• Zawiera naczynia krwionośne $usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii i termoregulacja$
• Posiada receptory dotyku, temperatury, ucisku i bólu

Highlight: Skóra właściwa zawiera liczne receptory, które umożliwiają nam odczuwanie różnorodnych bodźców ze środowiska zewnętrznego.

Tkanka podskórna:

• Zbudowana z tkanki tłuszczowej żółtej
• Funkcje: termoizolacyjna, amortyzująca i zapasowa

Example: Grubość tkanki podskórnej może się znacznie różnić u poszczególnych osób, co wpływa na ich zdolność do termoregulacji i odporność na urazy mechaniczne.

Budowa i funkcje skóry klasa 7 to ważny temat w edukacji biologicznej. Zrozumienie struktury i funkcji skóry jest kluczowe dla synteza witaminy d w skórze właściwej oraz dla ogólnego zdrowia organizmu. Warstwy naskórka i ich funkcje są szczególnie istotne w kontekście ochrony przed czynnikami zewnętrznymi i utrzymania homeostazy.

Linie papilarne i funkcje skóry

Budowa skóry obejmuje charakterystyczne linie papilarne, które znajdują się na powierzchni dłoni i podeszw stóp. Te unikalne wzory tworzą nierówną powierzchnię, która znacząco poprawia chwytność palców. Co ciekawe, każdy człowiek posiada niepowtarzalne odciski palców, co ma ogromne znaczenie w kryminalistyce i identyfikacji osobniczej.

Highlight: Linie papilarne są unikalne dla każdego człowieka, co czyni je niezawodnym narzędziem identyfikacji.

Skóra pełni wiele kluczowych funkcji w organizmie człowieka:

1. Funkcja syntetyzująca: W skórze zachodzi synteza witaminy D3 pod wpływem promieni słonecznych.
2. Funkcja receptorowa: Skóra zawiera liczne receptory czuciowe.
3. Funkcja wydalnicza: Przez skórę wydalany jest mocznik i pot.
4. Funkcja wydzielnicza: Skóra produkuje łój, mleko $u kobiet po porodzie$ i pot.
5. Funkcja termoregulacyjna: Skóra pomaga w regulacji temperatury ciała.
6. Funkcja ochronna: Stanowi barierę przed czynnikami zewnętrznymi.

Vocabulary: Synteza witaminy D3 - proces, w którym cholesterol pod wpływem światła słonecznego przekształca się w witaminę D3, która następnie jest transportowana do wątroby i nerek, gdzie przechodzi dalsze transformacje.

Czynniki wpływające na syntezę witaminy D3 w skórze to:

• Pora roku
• Zachmurzenie i zanieczyszczenie powietrza
• Szerokość geograficzna
• Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych $SPF$
• Karnacja $osoby o ciemniejszej skórze są bardziej odporne na syntezę$
• Wiek skóry

Example: W zimie, gdy dni są krótsze i mniej słoneczne, synteza witaminy D3 w skórze jest znacznie ograniczona, co może prowadzić do niedoborów tej ważnej witaminy.

Termoregulacja to jedna z kluczowych funkcji skóry. W przypadku przegrzania organizmu, gruczoły potowe zwiększają wydzielanie potu, a naczynia krwionośne rozszerzają się, co pozwala na oddawanie nadmiaru ciepła do otoczenia. Z kolei w sytuacji wychłodzenia, gruczoły potowe stają się nieaktywne, a naczynia krwionośne kurczą się, co pomaga zatrzymać ciepło w organizmie.

Definition: Homeostaza - zdolność organizmu do utrzymywania względnie stałych warunków wewnętrznych, w tym temperatury ciała, mimo zmian w środowisku zewnętrznym.